«ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКАСЫ» ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
«Жаратылыстану ғылымдары және педагогикасы» Жоғары мектебі жаратылыстану-математика бағытындағы педагогтар мен ғылыми кадрларды даярлайтын М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің құрылымдық бөлімі болып табылады.
Жоғары мектеп өз тарихын 1991 жылдан, Шымкент педагогикалық дене тәрбиесі институтында «Биология», «Математика және информатика», «Еңбек және бизнес» кафедраларының ашылуымен және «Биология», «Еңбек және бизнес» мамандықтары бойынша алғашқы талапкерлерді қабылдаудан бастайды.
1996 жылы Қазақстандағы жоғары оқу орындарын оңтайландыру реформасына орай, Шымкент педагогикалық дене тәрбиесі институты, Шымкент педагогикалық мәдениет институты және Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-түрік университеті Шымкент институтының педагогикалық мамандықтарының біріктірілуі нәтижесінде М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан гуманитарлық университеті ашылды. Осы университет базасында жаратылыстану пәндері бойынша педагог кадрлар даярлайтын кафедралар негізінде «Жаратылыстану-педагогикалық» факультеті құрылды.
1998 жылы ҚР Үкіметінің №256 қаулысына сәйкес Оңтүстік Қазақстан гуманитарлық университеті мен Оңтүстік Қазақстан техникалық университеттері біріктіріліп, М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті құрылып, «Жаратылыстану-педагогикалық» факультеті ғылыми-жаратылыстану мамандықтарымен толықтырылды.
Жаратылыстану-педагогикалық факультетінде үш сатылы білім беруге көшу бойынша жүйелі түрде жұмыстар жүргізілді. Факультетте 13 мамандық бойынша бакалавр, 12 мамандық бойынша магистратура мамандары даярланса, 4 мамандық бойынша (Математика педагогтарын даярлау, Информатика педагогтарын даярлау, Кәсіптік оқыту, Математика-статистика) докторантура ашылып сапалы кадрлар даярлана бастады. Жоғары мектеп базасында ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті Төрағасының бұйрығына сәйкес 2017 жылы 6D012000-Кәсіптік оқыту (диссертациялық кеңестің төрағасы – педагогика ғылымдарының докторы, профессор С.А.Жолдасбекова) мамандығы бойынша, 2018 жылдың 14 наурызында 6D010900-Математика (диссертациялық кеңестің төрағасы – педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Н.К.Мадияров) мамандығы бойынша диссертациялық кеңестер ашылды. Факультеттің ғылыми әлеуеті мен үш сатылы білім берудегі орны ескеріліп, 2017-2018 оқу жылынан бастап Жаратылыстану-педагогикалық факультетінің негізінде «Жаратылыстану ғылымдары және педагогикасы» Жоғары мектебі құрылды. Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитеті төрағасының 2024 жылдың 6 наурыздағы №313 бұйрығымен 8D01530 (6D011100) – Информатика мамандығы бойынша диссертациялық кеңес ашылды.
Факультетті құрылғаннан бері әр жылдар аралығында доцент Д.Қ.Пошаев, доцент Ю.Н.Камалов, доцент Қ.Ж.Әжібеков, профессор С.П.Назарбекова, доцент Ә.Е.Ережепов, доцент И.Оразов, профессор К.С.Надиров басқарып, факультет дамуына өз үлестерін қосты. 2011 жылдан бастап қазіргі кезде Жоғары мектепті п.ғ.к., доцент Мадияров Нұрлыбай Көкешұлы басқаруда. Н.К.Мадияров білім беру мен ғылымды дамытудағы еңбегі үшін "Ы.Алтынсарин" төсбелгісімен марапатталды (2015ж.), "Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы" атағының иегері атанды (2016ж.).
Жоғары мектепте әр жылдары Қазақстанға белгілі ғалымдар мен басшылар еңбек етті, атап айтқанда Кәлменов Т.Ш. - Оңтүстік Қазақстан техникалық университетінің ректоры, ҚР ҰҒА академигі, ф.-м.ғ.д., профессор, дифференциалдық операторлар теориясы және олардың спектрлік қасиеттері саласындағы ірі ғалым, ҚР мемлекеттік сыйлығының лауреаты; Медеуов Е.Ө. – М.Әуезов атындағы ОҚМУ ректоры, п.ғ.д., профессор; Ташимов Л.Т. – Қ.А.Яссауи атындағы ХҚТУ президенті, т.ғ.д., профессор; Д.Рахымбек – ҚР ПҒА академигі п.ғ.д., профессор – математиканы оқыту әдістемесі саласындағы ірі ғалым; Өмірбаев У.У. – алгебра және логика саласындағы ірі ғалым, ф.-м.ғ.д., профессор; Садыбеков М.А. – ҚР мемлекеттік сыйлығының лауреаты, ҚР ҰҒА корреспондент мүшесі, ф.-м.ғ.д., профессор; Өтелбаев Б.Т. – х.ғ.д., профессор; Р.Ойнаров – ф.-м.ғ.д., профессор; Жұмабеков Л. – ф.-м.ғ.к., профессор; С.А.Атанбаев – ф.-м.ғ.д., профессор; А.Тасқараев – ф.-м.ғ.д., профессор; Ә.Шалданбаев – ф.-м.ғ.д., профессор; К.Дүйсенбаев – п.ғ.д., профессор; Т.Тұрманбеков - ф.-м.ғ.д., доцент; Б.Сыдықов – п.ғ.д., профессор, С.Құдайбергенов – ф.-м.ғ.к., доцент және т.с.с..
Қазіргі кезде Жоғары мектепте ғылыми-педагогикалық қызметпен 133 оқытушы айналысады, олардың 100 штатта. Оқу үдерісіне өндірістен білікті мұғалімдер мен тәжірибелі мамандар тартылған. Штатта жұмыс жасайтын профессор-оқытушылардың - 8 ғылым докторлары, профессорлар, 41 ғылым кандидаттары, доценттер, 10 PhD-докторлар. Ғылыми әлеуеті 59% құрайды. Жоғары мектепте ф.-м.ғ.д., профессор – Ә.Сәрсенби, ф.-м.ғ.д., профессор – Н.Қ.Аширбаев, ф.-м.ғ.д., профессор – Е.А.Нысанов, ф.-м.ғ.д., профессор – Б.Т.Қалымбетов, м.ғ.д., профессор – С.А.Қалқабаева, г.ғ.д., профессор – Б.Тасболат, х.ғ.д., доцент – А.Б.Өтелбаева сияқты ғалымдар еңбек етуде.
Жоғары мектептің ғылым докторлары мен профессорлары, Д.Рахымбек, С.А.Жолдасбекова, Н.Қ.Аширбаев, Ә.Сәрсенби, А.Саипов, И.Оразов, А.П.Ауешов ғылым кандидаттары мен доценттері К.А.Қабылбеков, А.А.Юнусов, Р.Б.Бекмолдаева, М.Н.Ермаханов, Ю.Н.Камалов, Г.М.Адырбекова, Н.К.Мадияров, Г.Ш.Омашова, Н.Сайдуллаева, Л.Айкөзова, П.Дүйсебаева, Ж.Аширбаева «Жоғары оқу орнының үздік оқытушылары» конкурсының жеңімпаздары атанды.
Қазіргі таңда Жоғары мектепте «Математика», «Физика», «Информатика», «Химия», «Биология және география» кафедраларында 16 білім беру бағдарламасы бойынша бакалавр, 12 білім беру бағдарламасы бойынша магистр, 3 білім беру бағдарламасы бойынша PhD докторантура мамандары даярланады. Барлық білім беру бағдарламалары халықаралық тәуелсіз агенттіктен аккедитациядан өткен.
Кесте 1 - Бакалавриат, магистратура, докторантура бойынша білім беру бағдарламаларының тізбесі:
№
|
Дайындық бағыты
|
БББ
|
Кафедра атауы
|
Кафедра меңгерушісі
|
1
|
6В015 Жаратылыстану пәндері бойынша мұғалімдер даярлау
|
6В01510-Математика
|
Математика
|
п.ғ.к., доцент Байдыбекова Айдын Өрісбайқызы
|
2
|
7M015, 8D015 Жаратылыстану пәндері бойынша педагогтарды даярлау
|
7М01510- Математика
|
3
|
8D01510- Математика
|
4
|
6B054, 7M054, 8D054 Математика және статистика
|
6В05410-Математика
|
5
|
7М05410- Математика
|
6
|
8D05410- Математика
|
7
|
6В015 Жаратылыстану пәндері бойынша мұғалімдер даярлау
|
6В01520-Физика
|
Физика
|
П.ғ.к.,
Турсынбаев Абай Закирович
|
8
|
6В01521- Математика-Физика
|
9
|
6В01522-Физика-Информатика
|
10
|
7M015 Жаратылыстану пәндері бойынша педагогтарды даярлау
|
7М01520- Физика
|
11
|
7М01522-Физика және информатика STEM негіздемесімен
|
12
|
6B053, 7M053 Физикалық
|
6В05310-Физика
|
13
|
және химиялық ғылымдар
|
7М05310- Физика
|
14
|
6В015 Жаратылыстану пәндері бойынша мұғалімдер даярлау
|
6В01530-Информатика
|
Информатика
|
П.ғ.к., Жайдақбаева Лаззат Куандыковна
|
15
|
6В01531-Математика –Информатика
|
16
|
7M015, 8D015 Жаратылыстану пәндері бойынша педагогтарды даярлау
|
7М01530- Информатика
|
17
|
7М01535-STEM білім беру
|
18
|
8D01503-Информатика
|
19
|
6B061, 7M061 Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
|
6В06110- Информатика
|
20
|
6В06111-Компьютерлік ғылымдар және программалық инженерия
|
21
|
7М01530- Информатика
|
22
|
6В015 Жаратылыстану пәндері бойынша мұғалімдер даярлау
|
6В01541-Химия-Биология
|
Химия
|
Т.ғ.к., доцент Ермаханов Мырзабек Нысанбекович
|
23
|
6В01540-Химия
|
24
|
7M015, 8D015 Жаратылыстану пәндері бойынша педагогтарды даярлау
|
7М01541-Химия
|
25
|
6В015 Жаратылыстану пәндері бойынша мұғалімдер даярлау
|
6В01550-Биология
|
«Биология және География»
|
Б.ғ.к., доцент Исаев Ержан Болысбекович
|
26
|
6В01560-География
|
27
|
7M015 Жаратылыстану пәндері бойынша педагогтарды даярлау
|
7М01560- География
|
28
|
6В051, 7M051 - Биологиялық және сабақтас ғылымдар
|
6В05110-Биология
|
29
|
7М05110- Биология
|
30
|
6B052, 7M052 - Қоршаған орта
|
6В05220- География
|
31
|
7М05220- География
|